health-pulse-chemotherapy-banner health-pulse-chemotherapy-banner

Mengurus Kesihatan Anda Semasa Kemoterapi

21 Ogos 2024 · 10 mins read

Topics











Walaupun kemoterapi boleh menjadi perjalanan yang mencabar kerana kesan sampingan yang berkaitan, pelajari cara untuk kekal sihat dan mengurus kesihatan anda.

Kemoterapi boleh menjadi perjalanan yang mencabar bagi sesiapa yang didiagnosis dengan kanser. Walaupun menggerunkan, kemoterapi adalah sekutu yang kuat dalam memerangi penyakit ini. Walaupun kemoterapi sering membawa pelbagai kesan sampingan dan kerumitan, terdapat banyak strategi untuk menyokong kesejahteraan anda semasa rawatan.

Dalam artikel ini, kami akan meneroka cara untuk memupuk kesihatan anda semasa kemoterapi, memastikan hasil terbaik untuk rawatan anda.

Apa itu kemoterapi?

Kemoterapi atau kemo ialah rawatan perubatan yang menggunakan ubat kuat untuk menyasar dan memusnahkan sel kanser atau menghalang pertumbuhannya. Ubat-ubatan ini berfungsi dengan mengganggu proses pembahagian sel yang selalunya pantas dalam sel-sel kanser. Kemoterapi boleh digunakan secara bersendirian atau digabungkan dengan rawatan lain seperti pembedahan atau terapi sinaran.

Apakah jenis kemoterapi?

Kemoterapi ialah pilihan yang kurang invasif berbanding pembedahan dan membantu memelihara fungsi organ dan anggota badan dengan menyasarkan secara langsung sel-sel kanser tanpa membuang bahagian badan secara fizikal. Dalam kes tertentu, kemoterapi sahaja boleh menghapuskan semua sel kanser dan berfungsi sebagai rawatan utama dan membawa kepada penyembuhan menyeluruh.

Kemoterapi boleh diberikan melalui:

  • Kemoterapi intravena: Kaedah ini melibatkan penerimaan ubat terus ke dalam vena. Proses ini biasanya dilakukan dalam persekitaran hospital, tiub dimasukkan ke dalam urat di tangan, lengan atau dada anda di tempat ubat itu diberikan. Pendekatan ini membolehkan pemberian dan pemantauan yang tepat oleh doktor anda.
  • Kemoterapi oral: Dengan kemoterapi oral, ubat diambil dalam bentuk tablet atau cecair. Rawatan ini selalunya boleh diuruskan di rumah dengan pesakit mengikuti susunan ubat yang ditetapkan. Pemeriksaan kerap dengan doktor anda adalah perlu untuk memantau kemajuan dan mengurus sebarang kemungkinan kesan sampingan.

Baca tentang teknologi rawatan kanser yang terdapat di Hospital Pantai Malaysia.

Bilakah kemoterapi digunakan?

Kemoterapi digunakan dalam kes apabila kanser telah bermetastasis atau terdapat kemungkinan kanser itu merebak.

  • Pembasmian kanser sepenuhnya (kemoterapi kuratif).
  • Meningkatkan keberkesanan rawatan lain seperti radioterapi atau pembedahan (kemoradiasi atau kemoterapi neoadjuvant),
  • Meminimumkan risiko kanser berulang selepas radioterapi atau pembedahan (kemoterapi adjuvant
  • Mengurangkan simptom apabila penawar tidak mungkin (kemoterapi paliatif).

Keberkesanan kemoterapi sangat berbeza. Rujuk doktor anda untuk memahami kemungkinan kejayaan rawatan dalam situasi anda.

Apakah kesan sampingan kemoterapi?

Walaupun kemoterapi adalah pejuang kanser yang kuat, proses ini juga boleh menyebabkan pelbagai kesan sampingan. Ini termasuk:

  • Kelesuan
  • Peningkatan risiko jangkitan
  • Loya dan muntah
  • Lebam dan berdarah
  • Cirit-birit atau sembelit
  • Keguguran rambut
  • Masalah hilang ingatan dan tumpuan
  • Sakit mulut
  • Isu seks dan kesuburan
  • Isu emosi
  • Insomnia
  • Keletihan dan kelemahan
  • Tinnitus atau kehilangan pendengaran

Perlu dinyatakan bahawa walaupun sesetengah individu mungkin mengalami kesan sampingan, individu yang lain pula mungkin mempunyai pengalaman minimum dengan kemoterapi. Faktor penting adalah untuk kekal sihat sebelum, semasa dan selepas kemoterapi. 

Adakah kemoterapi menyakitkan?

Salah satu kebimbangan ramai pesakit adalah sama ada kemoterapi menyakitkan. Rawatan itu tidak menyakitkan tetapi boleh menyebabkan pelbagai ketidakselesaan. Pelbagai rawatan kanser boleh membawa kepada jenis kesakitan yang berbeza.

Walaupun kesakitan yang berkaitan dengan kanser mungkin tidak selalu dapat dihapuskan, terdapat strategi untuk mengurangkan ketidakselesaan pada kebanyakan pesakit. Pengurusan kesakitan yang berkesan boleh meningkatkan kualiti hidup anda sepanjang rawatan kanser dan selepas rawatan.

Mengapa ubat kemoterapi menyebabkan loya dan muntah?

Loya yang disebabkan oleh ubat kemoterapi tertentu terbukti menjadi kesan sampingan yang mencabar bagi kebanyakan individu dengan ketara memberikan kesan kepada kualiti hidup mereka dalam pelbagai aspek.

Walau bagaimanapun, tidak semua ubat kemoterapi menyebabkan loya. Loya yang berlaku akan berlangsung dalam beberapa minit hingga beberapa jam selepas ubat diberikan. Tempoh loya berbeza dengan sesetengah individu mengalami loya selama beberapa jam atau sehingga keesokan harinya, manakala yang lain mungkin bertahan selama beberapa hari.

Beberapa faktor risiko menyumbang kepada loya yang disebabkan oleh kemoterapi:

  • Perempuan
  • Lebih muda dari 60 tahun
  • Menjalani kitaran pertama kemoterapi
  • Pernah mengalami mual semasa rawatan terdahulu
  • Sejarah mabuk atau loya semasa mengandung meningkatkan kerentanan
  • Mual dan muntah yang dijangka berlaku sebelum kemoterapi, juga meningkatkan kemungkinan mengalami gejala ini

Faktor lain yang mempengaruhi loya termasuk:

  • Jenis kemoterapi tertentu seperti ubat platinum atau antrasiklin
  • Dos diberikan
  • Kadar pemberian dos
  • Kaedah pemberian

Bagaimana untuk bersedia bagi rawatan kemoterapi?

Persediaan untuk kemoterapi adalah penting untuk memastikan proses berjalan selancar mungkin. Berikut ialah beberapa cara untuk berbuat demikian:

  1. Sediakan beg rawatan yang mengandungi pakaian hangat, snek berkhasiat, minuman, pelembap bibir dan hiburan seperti buku, majalah, muzik dengan fon telinga atau komputer riba/tablet.
  2. Aturkan peneman bersama anda, terutamanya untuk perjalanan pulang kerana sesetengah ubat boleh menyebabkan rasa mengantuk.
  3. Dapatkan bantuan rakan atau ahli keluarga untuk mengatur bantuan seperti penjagaan anak, sebelum dan selepas rawatan.
  4. Berbincang dengan majikan anda untuk membincangkan sebarang pengaturan kerja yang perlu, termasuk masa cuti terutamanya pada hari rawatan dan keesokan harinya.
  5. Utamakan penjagaan diri dengan menjaga kesihatan anda sebelum dan semasa rawatan. Kekal terhidrasi, dapatkan tidur yang mencukupi, ambil makanan yang berkhasiat, terlibat dalam aktiviti fizikal dan pastikan rehat yang cukup untuk membantu mengurangkan beberapa kesan sampingan kemoterapi.
  6. Mempunyai sistem sokongan untuk membincangkan tentang perjalanan kanser dan kemoterapi, sama ada melalui perbualan dengan ahli keluarga, rakan atau doktor.
  7. Biasakan diri anda dengan kemungkinan kesan sampingan dan buat persediaan sewajarnya. Sebagai contoh, jika rambut gugur dijangka berlaku, anda boleh memilih untuk memotong rambut anda sebelum rawatan bermula.
  8. Beritahu tentang sebarang ubat lain yang anda ambil kepada doktor anda, kerana ia mungkin berinteraksi dengan kemoterapi.

Bagaimana untuk kekal sihat semasa kemoterapi?

Kekal sihat semasa kemoterapi adalah penting tanpa mengira betapa sukarnya perjalanan itu. Proses ini melibatkan gabungan penjagaan diri dan bimbingan perubatan. Berikut ialah beberapa petua untuk dipertimbangkan:

Mencegah jangkitan

Kemoterapi boleh melemahkan sistem imun anda dan menjadikan anda lebih mudah terdedah kepada jangkitan. Untuk melindungi diri anda:

  • Amalkan kebersihan tangan yang baik: Basuh tangan anda dengan kerap dan bawa pensanitasi tangan.
  • Elakkan kumpulan orang ramai dan sesak: Elakkan tempat yang sesak semasa musim selesema atau wabak.
  • Jauhi individu yang sakit: Jika anda mengenali seseorang yang sakit, sebaiknya jaga jarak anda.

Mengurus loya

Loya ialah kesan sampingan biasa kemoterapi, tetapi terdapat cara untuk mengurus loya dengan berkesan:

  • Ambil ubat antiloya yang ditetapkan: Doktor anda mungkin akan memberi ubat untuk membantu mengawal loya dan muntah.
  • Ambil makanan dalam kuantiti lebih kecil dan lebih kerap, terutamanya pada hari rawatan: Ini boleh membantu mengurangkan rasa kenyang yang boleh mencetuskan loya.
  • Kekal terhidrat: Dehidrasi boleh membuatkan loya lebih teruk, jadi minum banyak cecair.

Diet selepas kemoterapi

Mengekalkan diet seimbang adalah penting untuk menyokong kesihatan anda secara keseluruhan. Fokus pada:

  • Buah-buahan dan sayur-sayuran: Penting untuk membekalkan vitamin dan mineral untuk meningkatkan sistem imun anda.
  • Makanan kaya protein: Protein membantu membaiki dan menjana semula sel.
  • Bijirin penuh: Makanan ini membekalkan tenaga dan memastikan sistem pencernaan anda sihat.

Minum banyak cecair

Kekal terhidrat adalah penting semasa kemoterapi. Cecair membantu badan anda membuang toksin dan menyokong kesejahteraan keseluruhan anda. Sebaiknya minum sekurang-kurangnya lapan cawan air sehari.

Libatkan diri dalam senaman ringan

Senaman yang kerap dan lembut boleh membaiki mood, mengurangkan keletihan dan meningkatkan kesihatan secara keseluruhan. Rujuk doktor anda untuk menentukan tahap aktiviti yang sesuai untuk anda.

Rujuk doktor anda sebelum mengambil suplemen

Walaupun suplemen boleh memberikan manfaat, berunding dengan pembekal penjagaan kesihatan anda sebelum mengambil apa-apa semasa kemoterapi adalah penting. Sesetengah suplemen boleh mengganggu rawatan atau menyebabkan kesan sampingan yang tidak diingini.

Berhubung dengan orang lain untuk mendapatkan sokongan (kesihatan mental dan emosi)

Berurusan dengan kanser dan kemoterapi boleh mencabar emosi. Adalah penting untuk mendapatkan sokongan apabila diperlukan. Pertimbangkan untuk menyertai kumpulan sokongan, bercakap dengan ahli terapi atau bercakap dengan rakan dan keluarga.

Bagaimanakah anda menjaga pesakit yang menjalani kemoterapi?

Sokongan anda tidak ternilai jika anda seorang penjaga bagi individu yang menjalani kemoterapi untuk membantu mereka kekal sihat semasa perjalanan yang sukar ini. Berikut ialah cara anda boleh membantu:

  • Bersabar dan empati: Fahami bahawa orang yang anda sayangi mungkin mengalami perubahan mood, keletihan dan kesan sampingan yang lain.
  • Bantuan dengan tugas harian: Bantu memasak, membersihkan dan memandu ke janji temu perubatan.
  • Jadi pendengar yang baik: Kadangkala cara terbaik untuk membantu adalah dengan mendengar dengan empati.
  • Galakkan penjagaan diri: Galakkan orang yang anda sayangi untuk mengikut nasihat doktor mereka dan mengambil ubat seperti yang diarahkan, mengutamakan kesihatan dan kesejahteraan mereka.

Atur janji temu di Hospital Pantai

Dengan membiasakan diri dengan kemoterapi, bersiap sedia untuk menghadapi cabarannya dan menggunakan strategi ini untuk mengekalkan kesihatan anda, anda boleh mengemudi kesan sampingannya dengan berkesan dan meningkatkan peluang anda untuk mendapatkan hasil yang positif. Perlu diingat bahawa pasukan penjagaan kesihatan anda berdedikasi untuk membantu anda sepanjang perjalanan ini, memberikan sokongan dan bimbingan pada setiap peringkat.

Hubungi kami untuk mengatur janji temu hari ini atau kunjungi kami di Jabatan Onkologi di Hospital Pantai yang terdekat dengan anda.

Hospital Pantai telah diakreditasi oleh Persatuan Kualiti Kesihatan Malaysia (MSQH) atas komitmennya terhadap keselamatan pesakit dan kualiti perkhidmatan.

Click to know more!