Sumbing Lelangit dan Bibir Sumbing pada Kanak-kanak

Celah atau belahan pada bibir atas dan/atau bumbung mulut (lelangit) dipanggil sumbing. Sumbing lelangit dan bibir sumbing adalah kecacatan lahir pada mulut atau bibir bayi kerana bahagian mulut tidak bercantum sepenuhnya semasa awal kehamilan. Sumbing bibir, lelangit, atau kedua-duanya (celah orofacial) boleh berlaku kepada bayi.

Sumbing lelangit

Lelangit sumbing berlaku apabila tisu yang membentuk bumbung mulut (lelangit) tidak bercantum sepenuhnya semasa kehamilan, menyebabkan pembukaan pada lelangit keras (bahagian hadapan bumbung mulut yang bertulang) dan/atau lelangit lembut (bahagian belakang bumbung mulut yang lembut). 

Sumbing bibir

Bibir sumbing berlaku apabila bibir tidak berkembang sepenuhnya semasa pertumbuhan janin. Keadaan ini boleh berkisar daripada ringan (lekukan kecil pada bibir) hingga serius (pembukaan besar dari bibir hingga ke hidung). Bibir sumbing boleh berlaku secara unilateral (satu sisi bibir) atau bilateral (kedua-dua sisi bibir).

Apakah faktor risikonya?

Punca sumbing lelangit dan bibir sumbing tidak diketahui sepenuhnya, tetapi disyaki berpunca daripada faktor genetik dan persekitaran. Faktor risiko yang berpotensi termasuk:

1. Anda mempunyai latar belakang keluarga sumbing lelangit/bibir.
2. Kekurangan asid folik.
3. Merokok semasa hamil.
4. Penyalahgunaan bahan semasa hamil (alkohol, dadah terlarang).
5. Jenis ubat tertentu yang diambil semasa anda hamil (ubat antisawan, ubat kanser).
6. Anda didiagnosis menghidap diabetes sebelum anda hamil.
7. Obesiti semasa hamil.

Bagaimanakah sumbing bibir dan lelangit didiagnosis?

Sumbing bibir biasanya boleh dikesan semasa ultrabunyi pranatal standard. Biasanya jelas dilihat semasa peperiksaan pertama bayi baru lahir. Namun, beberapa jenis sumbing lelangit tertentu mungkin lebih sukar dikesan dan tidak didiagnosis sehingga peringkat akhir.

Apakah komplikasi yang berpotensi berlaku?

Jika keadaan berikut tidak ditangani, komplikasi boleh menjejaskan pertumbuhan dan perkembangan kanak-kanak yang terlibat secara negatif.

• Cabaran untuk menyusu: Bayi mungkin sukar menyusu kerana tidak dapat membentuk pengedap yang baik di sekeliling puting. Makanan pepejal dan cecair boleh bergerak dari mulut ke atas melalui hidung.
• Jangkitan telinga: Kanak-kanak dengan sumbing lelangit cenderung mengalami pengumpulan cecair di telinga tengah yang boleh menyebabkan jangkitan telinga dan kehilangan pendengaran jika tidak ditangani atau berlaku berterusan.
• Cabaran pertuturan dan bahasa: Kanak-kanak dengan lelangit atau bibir sumbing mungkin bersuara sengau, menghadapi cabaran dalam menyebut perkataan. Paling utama, pertuturan yang sukar untuk difahami.
• Masalah pergigian: Mereka terdedah kepada masalah gigi yang hilang, terbentuk tidak sempurna, tersalah kedudukan atau berongga. Kanak-kanak ini mungkin mengalami kecacatan pada rabung alveolar (gusi atas tulang yang mengelilingi gigi) yang boleh menghalang gigi kekal daripada muncul dan menyebabkan kehilangan awal gigi taring/gigi kacip.

Apakah pilihan rawatan?

Kanak-kanak dengan sumbing orofasial menjalani pelbagai jenis perkhidmatan dan rawatan bergantung pada tahap keterukan sumbing, umur dan keperluan khusus mereka, serta kehadiran kecacatan kelahiran lain dan sindrom berkaitan.

Rawatan pembedahan

• Pembedahan pembaikan bibir sumbing biasanya dilakukan apabila bayi berumur antara 3 hingga 6 bulan.
• Pembaikan pembedahan lelangit sumbing biasanya dilakukan antara umur 9 dan 18 bulan. 

Rawatan tanpa pembedahan

• Bayi yang mengalami sumbing bibir atau lelangit boleh dibantu botol dan puting susu khas untuk penyusuan dengan lebih berkesan. Bimbingan dan sokongan boleh diberikan oleh pakar pemakanan atau perunding laktasi.
• Terapi pertuturan boleh membantu ramai kanak-kanak yang mengalami sumbing lelangit untuk membantu mereka mengembangkan corak pertuturan yang normal. Kanak-kanak boleh mendapatkan bantuan daripada ahli terapi bahasa pertuturan untuk menangani sebarang masalah pertuturan dan bahasa. 
• Penilaian pendengaranyang kerap adalah penting kerana kanak-kanak dengan lelangit sumbing berisiko tinggi mengalami jangkitan telinga dan kehilangan pendengaran. Pengumpulan cecair dan jangkitan boleh dicegah dengan memasukkan tiub telinga.
• Rawatan ortodontik mungkin diperlukan untuk membetulkan gigi yang tidak sejajar dan masalah gigitan. Pilihan rawatan ini boleh merangkumi pendakap gigi dan peralatan pergigian lain.
• Kanak-kanak dan keluarga boleh mendapat manfaat daripada sokongan psikologi dan kaunseling untuk menangani sebarang isu emosi dan sosial berkaitan dengan keadaan sumbing.

Atur janji temu di Hospital Pantai

Ibu bapa mungkin pada awalnya berasa tertekan dengan diagnosis lelangit atau bibir sumbing. Ini adalah perkara yang biasa. Namun, perundingan dengan profesional penjagaan kesihatan yang berpengalaman boleh memberi anda sedikit jaminan, membantu dengan perancangan rawatan dan membantu memastikan kanak-kanak itu menjalani zaman kanak-kanak yang normal.

Jika anda mempunyai sebarang kebimbangan mengenai sumbing lelangit atau bibir sumbing, hubungi kami untuk mengetahui lebih lanjut tentang kami Perkhidmatan kanak-kanak di Hospital Pantai yang terdekat dengan anda.

Hospital Pantai telah diakreditasi oleh Persatuan Kualiti Kesihatan Malaysia (MSQH) atas komitmennya terhadap keselamatan pesakit dan kualiti perkhidmatan.