Obesiti Kanak-kanak: Punca Dan Pencegahan

Apakah Obesiti Kanak-kanak?

Pertumbuhan dan perkembangan setiap kanak-kanak adalah berbeza-beza. Apabila mereka membesar, berat badan mereka bertambah secara semula jadi dan berat badan ideal meningkat seiring dengan ketinggian dan umur mereka.

Obesiti kanak-kanak merupakan isu kesihatan serius yang memberi kesan kepada kanak-kanak. Adalah membimbangkan bahawa berat badan berlebihan pada kanak-kanak boleh menyebabkan masalah kesihatan yang biasanya dikaitkan dengan orang dewasa, seperti diabetes, tekanan darah tinggi dan paras kolesterol tinggi. Selain itu, obesiti kanak-kanak boleh menyumbang kepada rasa rendah diri dan kemurungan.

Indeks jisim badan (BMI) ialah ukuran yang menggunakan ketinggian dan berat untuk menganggar jika berat anak anda normal. Rujuk carta BMI untuk mengetahuinya. 

Untuk kanak-kanak di bawah umur 5 tahun:

• Berat badan berlebihan ditentukan mengikut nisbah berat kepada tinggi yang lebih besar daripada 2 sisihan piawai di atas median Piawaian Pertumbuhan Kanak-Kanak WHO.
• Obesiti dikenal pasti apabila kiraan ini melebihi 3 sisihan piawai. 

Dalam kumpulan umur 5-19 tahun:

• Berat badan berlebihan diklasifikasikan sebagai mempunyai nisbah BMI kepada umur lebih daripada 1 sisihan piawai di atas median Rujukan Pertumbuhan WHO.
• Obesiti ditunjukkan apabila kiraan melebihi 2 sisihan piawai di luar titik rujukan ini.

Apakah Punca Obesiti Kanak-kanak?

Banyak faktor boleh menyumbang kepada obesiti kanak-kanak seperti punca perubatan atau genetik. Namun begitu, dalam kebanyakan kes, kanak-kanak mengalami masalah berat badan disebabkan oleh tabiat pemakanan yang tidak sihat dan kekurangan aktiviti fizikal.

Jika anda mengesyaki berat badan anak anda berpunca daripada masalah kesihatan, anda dinasihatkan untuk berunding dengan pakar pediatrik anda. 

Yang berikut adalah senarai punca obesiti pada kanak-kanak. Ingat, kenaikan berat badan = kalori yang diambil > kalori yang dibakar.

1. Pemakanan tidak sihat:

   Kerap mengambil makanan berlemak seperti makanan segera dan makanan diproses serta snek, boleh menyumbang kepada penambahan berat badan. Minuman manis seperti jus buah-buahan yang dibungkus dan minuman sukan, serta pencuci mulut dan gula-gula, semakin dikaitkan dengan obesiti. 

2. Kurang aktiviti fizikal:

   Gaya hidup yang tidak aktif, dicirikan oleh aktiviti fizikal yang terhad dan masa skrin yang berlebihan, menyumbang kepada masalah berat badan pada kanak-kanak.

3. Persekitaran keluarga:

   Obesiti kanak-kanak mungkin diburukkan lagi dengan tabiat pemakanan ibu bapa dan ketidakaktifan fizikal. 

4. Faktor psikologi:

   Faktor emosi dan psikologi seperti tekanan, trauma atau menggunakan makanan sebagai mekanisme mengatasi masalah, boleh menyebabkan tabiat makan berlebihan dan penambahan berat badan.

5. Faktor sosioekonomi:

   Dalam sesetengah komuniti, golongan yang mempunyai akses terhad kepada pilihan yang lebih sihat mungkin menggunakan pilihan makanan yang lebih murah yang tidak cepat rosak. Selain itu, mereka juga mungkin tidak mempunyai akses kepada ruang yang selamat dan selamat untuk bersenam.

6. Ubat-ubatan tertentu:

   Sesetengah ubat preskripsi, seperti steroid dan antidepresan, lebih terdedah kepada penambahan berat badan. 

7. Masalah perubatan:

   Masalah perubatan tertentu, seperti gangguan hormon atau sindrom genetik, mungkin menyumbang kepada obesiti kanak-kanak dalam beberapa kes. Sindrom Prader-Willi (PWS) ialah punca genetik paling biasa bagi obesiti yang berlaku dalam 1:10,000–1:30,000 kelahiran hidup. Kanak-kanak dengan PWS mengalami selera makan yang tidak terkawal, lalu menyebabkan tabiat makan berlebihan dan penambahan berat badan.

Apakah Komplikasi Obesiti Pada Kanak-kanak?

Obesiti kanak-kanak merupakan masalah serius dengan pelbagai implikasi kesihatan, termasuk penyakit kardiovaskular, tekanan darah tinggi, isu tingkah laku dan kemurungan.

Kanak-kanak yang berlebihan berat badan lebih berkemungkinan untuk terus menghadapi cabaran berat badan sehingga dewasa, dengan hampir separuh daripada orang dewasa yang berlebihan berat badan telah mengalami berat badan berlebihan pada zaman kanak-kanak mereka.

Diabetes Jenis 2 lebih berkemungkinan berlaku pada kanak-kanak yang obes dan menjalani gaya hidup sedentari. Cara badan anak anda memproses gula (glukosa) terjejas dengan diabetes jenis ini.

Risiko tekanan darah tinggi bertambah apabila berat badan bertambah. Tekanan darah tinggi yang berpanjangan memberi tekanan pada jantung. 

Tekanan darah tinggi, paras kolesterol tinggi dan masalah kardiovaskular lain lebih banyak berlaku pada kanak-kanak yang mengalami obesiti, meningkatkan risiko penyakit jantung, terutamanya aterosklerosis.

Penyebab yang paling lazim penyakit hati pada kanak-kanak yang berkaitan dengan obesiti adalah penyakit hati berlemak bukan alkohol (NAFLD).

Kanak-kanak yang berlebihan berat badan lebih berkemungkinan mengalami apnea tidur obstruktif iaitu terdapat halangan saluran pernafasan berulang yang menyebabkan gangguan pernafasan serta tidur.

Berat badan berlebihan juga boleh menyebabkan sakit sendi dan peningkatan tekanan pada tulang dan sendi.

Selain itu, obesiti boleh menyebabkan kepada stigmatisasi sosial, buli dan masalah rendah diri dalam kalangan kanak-kanak. Selalunya, masalah rendah diri ini rendah bermula pada zaman kanak-kanak. Kanak-kanak mungkin cenderung untuk melihat diri mereka dan kehidupan mereka dengan negatif. Selain itu, mereka mungkin berasa kurang bersedia untuk menghadapi cabaran hidup.

Terdapat peningkatan risiko kemurungan dan kebimbangan pada kanak-kanak yang mengalami obesiti, mungkin disebabkan oleh stigma sosial dan cabaran psikologi. Kanak-kanak yang mengalami obesiti mungkin sering diusik atau dibuli oleh rakan mereka di sekolah.

Bagaimanakah Cara Mencegah Obesiti Kanak-kanak?

1. Amalkan tabiat pemakanan yang sihat

   • Menghidangkan pelbagai buah-buahan dan sayur-sayuran adalah salah satu cara untuk mula memupuk tabiat pemakanan yang sihat. Pastikan anak anda mengambil diet seimbang dengan banyak buah-buahan, sayur-sayuran, bijirin penuh dan protein tanpa lemak. Setiap hidangan termasuk makanan ringan, harus mengandungi "pelangi" buah-buahan dan sayur-sayuran.
   • Makanan ringan boleh menjadi sebahagian daripada diet yang sihat jika anda menjadualkannya pada waktu tertentu sepanjang hari. Sediakan snek yang berkhasiat.
   • Hadkan penggunaan minuman ringan dan makanan segera yang tinggi lemak, tinggi kalori dan makanan diproses.
   • Pastikan anak anda mengambil sarapan pagi yang sihat setiap hari dan elakkan melangkau waktu makan kerana ia boleh menyebabkan makan berlebihan semasa makan seterusnya.
   • Elakkan menggunakan makanan sebagai ganjaran.

   Baca selanjutnya:

   • Cara Memupuk Tabiat Pemakanan Sihat Pada Kanak-kanak
   • Garis Panduan Pemakanan Untuk Kanak-kanak

2. Tingkatkan aktiviti fizikal

   • Sasarkan sekurang-kurangnya 60 minit aktiviti fizikal pada kebanyakan hari dalam seminggu.
   • Hadkan masa skrin dan aktiviti sedentari.
   • Rancang aktiviti seperti berjalan kaki, berbasikal, bersukan dan bermain secara aktif yang melibatkan semua orang dalam keluarga.

3. Tunjukkan contoh yang baik

   • Contohi tingkah laku yang sihat dengan aktif secara fizikal dan membuat pilihan makanan yang berkhasiat. Anak anda mengikut jejak langkah anda. 
   • Hidangan makanan utama hendaklah dinikmati bersama-sama dengan keluarga. Elakkan menonton televisyen dan peranti mudah alih semasa waktu makan.

4. Pastikan anak anda cukup tidur

   • Tetapkan rutin waktu tidur yang tetap dan jauhkan peranti elektronik dari bilik tidur pada waktu malam.

Aturkan Janji Temu di Hospital Pantai

Amalkan gaya hidup yang mengutamakan tabiat sihat untuk anak-anak anda. Pupuk rasa minat terhadap makanan berkhasiat, galakkan aktiviti fizikal yang kerap dan hadkan masa skrin.

Pasukan pakar pediatrik yang berdedikasi di Hospital Pantai sedia untuk berunding dan menyediakan penjagaan serta bantuan yang terbaik. Hubungi kami untuk mengatur janji temu hari ini jika anda mempunyai sebarang kebimbangan atau soalan tentang obesiti kanak-kanak. 

Hospital Pantai telah diakreditasi oleh Persatuan Kualiti Kesihatan Malaysia (MSQH) atas komitmennya terhadap keselamatan pesakit dan kualiti perkhidmatan.