Apakah Kanser Paru-Paru Metastatik?

Kanser berlaku apabila sel abnormal membesar, mengganda dan membentuk tumor. Dalam keadaan ini, sel kanser boleh menyerang dan merosakkan tisu sihat. Namun, adakalanya sel kanser boleh merebak ke bahagian tubuh lain.

Malangnya, kanser seperti kanser paru-paru sukar dikesan pada peringkat awal.

Terdapat dua jenis utama kanser paru-paru: sel kecil dan bukan sel kecil.

Walaupun pesakit menunjukkan simptom seperti batuk atau rasa letih, mereka mungkin tidak rasa cukup sakit untuk berjumpa doktor. Akibatnya, ramai pesakit hanya didiagnosis selepas kanser menjadi lebih teruk dan merebak.

Apakah metastasis?

Secara asasnya, penyebaran kanser dipanggil metastasis. Mana-mana kanser yang telah merebak dipanggil kanser metastatik. Ini bermaksud kanser paru-paru metastatik ialah kanser yang bermula di paru-paru kemudian merebak ke bahagian lain.

Ini berlaku apabila sel kanser berpisah daripada tumor asal dan bergerak melalui darah atau sistem limfa ke organ lain. Kanser paru-paru mungkin telah metastatik sebelum pesakit membuat pemeriksaan atau metastasis berlaku sepanjang tempoh penyakit.

Secara umum, apabila sel kanser terkumpul di paru-paru, ia juga boleh menyerang tisu sihat di sekelilingnya. Biasanya ia mula merebak ke bahagian lain paru-paru terlebih dahulu (metastasis setempat).

Setelah memasuki kelenjar limfa, sel kanser boleh bergerak dengan cepat ke organ lain dan membentuk tumor sekunder.

Kadangkala pesakit pernah menjalani rawatan dan sembuh daripada satu kanser, tetapi kemudian mendapat kanser lain di tempat berbeza. Namun, itu bukan kanser metastatik.

Peringkat kanser paru-paru metastatik

Kanser metastatik juga dipanggil kanser peringkat lanjut atau Tahap 4.

Metastasis biasanya berlaku secara perlahan dan jarang menunjukkan simptom sehingga tumor cukup besar untuk menekan organ sekeliling.

Secara keseluruhan, kanser paru-paru metastatik biasanya berada pada Tahap 4 bergantung pada sejauh mana ia merebak.

Malangnya, ramai pesakit tidak menyedari apa-apa simptom sehingga kanser telah pun merebak. Dalam kebanyakan kes, simptom yang kelihatan datang daripada metastasis, bukan tumor asal.

Sel kanser metastatik kelihatan sama seperti sel kanser asal apabila dilihat di bawah mikroskop.

Apakah bahagian paling kerap menjadi lokasi metastasis kanser paru-paru?

Jika kanser paru-paru merebak, ia biasanya menyerang bahagian seperti:

Paru-paru sebelah lagi
Kelenjar limfa
Hati
Tulang
Otak
Kelenjar adrenal

Apakah punca kanser paru-paru metastatik?

Kebanyakan sel badan mempunyai kitaran hidup terhad. Apabila sel lama mati, sel baharu akan terbentuk. Kanser paru-paru berlaku apabila sel abnormal terus bertambah tanpa mati.

Lebihan sel ini membentuk tumor. Apabila tumor membesar, ia memerlukan ruang lalu mula merebak. Pada tahap ini, kanser menjadi metastatik.

Secara asasnya, sel kanser paru-paru boleh menjejaskan badan melalui lima cara:

Menyerang tisu bersebelahan dan membentuk pertumbuhan baharu
Berpisah daripada tumor dan bergerak melalui darah atau sistem limfa ke bahagian tubuh lain
Membesar menembusi dinding salur darah berdekatan
Menyerang salur darah dan membentuk ketulan darah
Meningkatkan pembentukan salur darah baharu yang membekalkan oksigen dan nutrien kepada tumor

Apakah simptom kanser paru-paru metastatik?

Apabila kanser merebak, ia boleh mencetuskan pelbagai simptom. Pada peringkat awal, simptom biasanya tertumpu pada bahagian atas dada seperti:

Batuk berpanjangan
Sesak nafas
Sakit dada

Jika kanser terus merebak, simptom menjadi lebih ketara dan pelbagai. Simptom berbeza mengikut lokasi penyebaran.

Kadar penyebaran kanser paru-paru juga berbeza antara pesakit.

Kanser yang merebak ke tulang

Tulang merupakan tempat metastasis yang biasa, terutamanya tulang lengan atas, pelvis dan tulang belakang.

Metastasis tulang menyebabkan sakit berterusan dan menjadikan tulang lebih mudah patah. Jika melibatkan tulang belakang, tumor boleh menekan saraf lalu menyebabkan simptom saraf seperti sakit menjalar ke lengan atau kaki.

Kanser yang merebak ke otak

Otak merupakan lokasi paling biasa untuk metastasis kanser paru-paru. Metastasis otak boleh menyebabkan tekanan dalam tengkorak, mengakibatkan sawan, sakit kepala, penglihatan kabur serta masalah keseimbangan dan ingatan.

Kanser yang merebak ke hati

Kanser juga boleh merebak ke hati dan menjejaskan fungsi hati. Simptom termasuk jaundis, bengkak perut dan rasa cepat kenyang.

Bagaimana kanser paru-paru metastatik didiagnosis?

Adakalanya, doktor tidak sempat mendiagnosis sebelum kanser merebak. Ujian awal untuk metastasis termasuk ujian darah, ultrabunyi, imbasan tulang, X ray, imbasan CT dan MRI.

Imbasan CT (Computed tomography Scan): Serupa dengan imbasan MRI, imbasan CT memberikan imej terperinci untuk melihat jika kanser telah merebak ke kelenjar limfa, hati, otak atau organ lain.
Imbasan MRI (Magnetic resonance imaging): MRI digunakan untuk menilai saraf tunjang, akar saraf terhimpit atau metastasis otak yang tersembunyi. Ujian ini menunjukkan imej terperinci untuk menentukan sama ada kanser telah merebak ke otak atau tulang belakang.
Imbasan PET (Positron emmision tomography): Imbasan PET pula digunakan untuk menentukan tahap metastasis sebelum pembedahan. Imbasan PET membantu melihat lokasi sel kanser di seluruh badan. Biasanya sebelum imbasan PET, pesakit menerima suntikan bahan glukosa radioaktif yang akan bergerak ke seluruh badan. Bahan ini biasanya mengendap di mana-mana kawasan dengan sel kanser, oleh itu menunjukkan kehadiran dan lokasi kanser.
Imbasan tulang: Imbasan ini memberi tumpuan kepada mengesan sama ada kanser paru-paru telah sampai ke tulang. Sama seperti imbasan PET, imbasan tulang juga memerlukan suntikan bahan radioaktif yang cenderung tertumpu pada tulang yang mengandungi sel kanser.

Apakah pilihan rawatan untuk kanser paru-paru metastatik?

Malangnya, kebanyakan masa, apabila kanser paru-paru adalah metastatik, ia berada di peringkat lewat dan boleh menjadi agak mencabar untuk dirawat. Namun, rawatan dan hasilnya berbeza bagi setiap individu.

Pada asasnya, terdapat beberapa pemboleh ubah yang mungkin boleh mempengaruhi rawatan, seperti umur pesakit, kesihatan keseluruhan atau kanser bahagian badan yang pernah dilalui.

Secara keseluruhan, kebanyakan pelan rawatan memberi tumpuan kepada melambatkan atau menghentikan penyebaran sel kanser dan mengurangkan simptom pesakit untuk meningkatkan kualiti hidup mereka. Pelan rawatan ini tertakluk kepada jenis kanser paru-paru. Contohnya:

Kemoterapi - untuk membantu memperlahankan pertumbuhan sistemik sel-sel kanser (kanser paru-paru sel kecil dan kanser paru-paru bukan sel kecil)
Imunoterapi - untuk mengeksploitasi keupayaan tubuh untuk melawan penyakit kanser paru-paru bukan sel kecil
Terapi dadah yang disasarkan - untuk membantu menyerang sel kanser dengan mutasi gen tertentu (kanser paru-paru bukan sel kecil)

Apakah jangka hayat untuk kanser paru-paru metastatik?

Penyelidik biasanya menentukan kadar kelangsungan hidup kanser berdasarkan jenis kanser yang tepat, subjenisnya dan peringkat ketika ia didiagnosis. Menurut data American Lung Association, kanser paru-paru menyumbang 25 peratus daripada semua kematian akibat kanser. Ini menjadikannya punca utama kematian dalam kalangan pesakit kanser, dengan kadar kelangsungan hidup 5 tahun sekitar 18.6 peratus.

Walaupun masih rendah berbanding kanser lain, kadar ini menunjukkan peningkatan. Sebagai contoh pada tahun 2013, penyelidik menganggarkan kadar kelangsungan hidup sekitar 16 peratus, jadi ini menunjukkan peningkatan sedikit melebihi 2 peratus.

Secara umumnya, kanser paru-paru cenderung menjadi lebih serius dan sukar untuk dirawat apabila ia berkembang. Kanser paru-paru metastatik juga secara amnya mempunyai kadar kelangsungan hidup yang sangat rendah. Untuk konteks:

Pesakit dengan kanser paru-paru bukan sel kecil metastatik yang telah merebak ke organ yang jauh biasanya mempunyai kadar kelangsungan hidup relatif lima tahun sebanyak 7%, menurut ACS. Namun, jika kanser hanya merebak ke tisu bersebelahan, kadar kelangsungan hidup meningkat kepada 35 peratus. Pesakit dengan kanser paru-paru setempat yang belum merebak langsung mempunyai kadar kelangsungan hidup 63 peratus.

Bagi pesakit kanser paru-paru sel kecil metastatik yang telah merebak luas dalam badan, kadar kelangsungan hidup relatif lima tahun ialah 3 peratus.

Mencegah dan mengawal metastasis

Secara keseluruhan, beberapa rawatan kanser khusus boleh membantu memperlahankan atau menghentikan metastasis dengan menjadikan keadaan kurang sesuai untuk pertumbuhan sel kanser.

Contohnya, ubat antiangiogenik boleh menghentikan tumor daripada membentuk salur darahnya sendiri kerana memutuskan bekalan darah ke tumor dapat memperlahankan atau menghentikan pertumbuhannya dengan ketara.

Selain itu, perencat tirosin kinase (TKI) boleh mencegah atau mengurangkan pertumbuhan tumor dengan menyekat isyarat pertumbuhan dalam atau antara sel kanser.

Walaupun para saintis sentiasa mengkaji cara baharu untuk menghalang penyebaran kanser, tidak selalu mudah untuk mencegah kanser paru-paru atau menghentikannya daripada merebak sepenuhnya.

Namun, seseorang boleh mengambil langkah seperti mengelakkan perkara yang meningkatkan risiko mendapat kanser paru-paru, contohnya merokok. Ingat juga bahawa rawatan lebih berkesan apabila kanser metastatik dikesan pada peringkat awal, jadi diagnosis dan rawatan awal boleh membantu mencegah penyebaran yang lebih meluas.

Atur janji temu di Hospital Pantai

Diagnosis kanser boleh menjadi sukar dan membuat keputusan tentang rawatan kanser boleh menjadi satu cabaran. Pasukan pakar onkologi yang berdedikasi dan pakar di Hospital Pantai tersedia untuk rundingan bagi memberikan penjagaan dan bantuan terbaik kepada pesakit melalui pemeriksaan, diagnosis dan rawatan kanser.

Hubungi kami untuk mengatur janji temu hari ini jika anda mempunyai sebarang kebimbangan atau soalan tentang pilihan rawatan kanser.

Hospital Pantai telah diakreditasi oleh Persatuan Kualiti Kesihatan Malaysia (MSQH) atas komitmennya terhadap keselamatan pesakit dan kualiti perkhidmatan.

Rujukan

Metastatic sites and survival in lung cancer, Available at https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25130083/ [Accessed on 24 March 2022]
Metastatic lung cancer, Available at https://www.medicalnewstoday.com/articles/316384 [Accessed on 24 March 2022]
Metastatic Lung Cancer: Symptoms, Treatment and Palliative Care, Available at https://www.webmd.com/lung-cancer/advanced-lung-cancer [Accessed on 25 March 2022]
What are the stages of Metastatic lung cancer, Available at https://www.healthline.com/health/lung-cancer/stages-of-metastatic-lung-cancer [Accessed on 25 March 2022]
Metastatic Stage 4 Lung Cancer, Available at https://www.cancercenter.com/cancer-types/lung-cancer/stages/stage-iv-lung-cancer [Accessed on 24 March 2022]
Metastasis, Available at https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/metastasis [Accessed on 20 May 2022]
Local Metastasis, Available at https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/local-metastasis [Accessed on 20 May 2022]
Table 5. Definition of Distant Metastasis (M), Available at https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK65744/table/CDR0000062787__1944/ [Accessed on 20 May 2022]
Key Statistics for Lung Cancer, Available at https://www.cancer.org/cancer/lung-cancer/about/key-statistics.html [Accessed on 20 May 2022]
Lung Cancer Survival Rates, Available at https://www.cancer.org/cancer/lung-cancer/detection-diagnosis-staging/survival-rates.html [Accessed on 20 May 2022]
Anti-Angiogenic Therapy: Current Challenges and Future Perspectives, Available at https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33916438/ [Accessed on 20 May 2022]
Protein Tyrosine Kinase Inhibitor, Available at https://www.sciencedirect.com/topics/pharmacology-toxicology-and-pharmaceutical-science/protein-tyrosine-kinase-inhibitor [Accessed on 20 May 2022]